Możesz ocenić: Zboiska (woj. podkarpackie) - Średniowieczny zamek rycerski (zniszczony)
Opis i stan obecny
Podziemia
Warownia w Zboiskach była jakoby połączona podziemnym korytarzem z oddalonym o ok. 4 km całkowicie zapomnianym zamkiem w Niebieszczanach.
Po zamku w Zboiskach, małej wsi nieopodal Sanoka, pozostało jedynie pofałdowane wzgórze z kopcem. Budowlę zniszczyli Szwedzi podczas potopu i powszechna jest informacja, iż nie została już odbudowana. Jednakże mapa prezentowana poniżej pokazuje, że w XVIII stuleciu coś w tym miejscu jeszcze stało i to otoczone murem. Widać też liczne budynki, wydaje się więc że zamek w jakiejś postaci przetrwał do XIX wieku.
Nieznany jest wygląd założenia, mapy pokazują, iż od południa znajdowało się podzamcze.
Na wzgórzu zamkowym o wymiarach 85x85 metrów dobrze zachowała się fosa i wał. Kopiec w środku o średnicy ok. 30 metrów kryje murowaną piwnicę. Jest ona murowana, sklepiona kolebką i ma kilka metrów długości. Nad piwnicą wyrosła okazała lipa, stare drzewa porastają zresztą całą niezagospodarowaną część terenu zamkowego.
Od wschodu wzgórze zamkowe opływa potok Silski, na którym utworzono dwa ładne stawy. Zapewne stanowiły one niegdyś zewnętrzną fosę.
Część wzgórza jest od 100 lat zajęta przez instytucje kościelne (aktualnie Ośrodek Wypoczynkowo - Szkoleniowy Caritas), obok piwnicy postawiono kapliczkę, a trochę dalej kościół. Przy reliktach zamku stoi też w XIX-wieczny dworek.
Cale wzgórze zamkowe tworzy park krajobrazowy, głównie z drzewami liściastymi: dębami, lipami, bukami, grabami, brzozą brodawkową.
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu zamku w Zboiskach. P - piwnica
Plany i rekonstrukcje
Mapa z ok. 1770 roku przedstawiająca Zboiska. Mimo że wg rozpowszechnionych informacji zamek powinien być już zniszczony, jest oznaczony dużym czerwonym punktem z obwodem murów, a w jego otoczeniu stoi aż 7 budynków!
Historia, wydarzenia
Początki Zboisk sięgają roku 1361 roku, gdy król Kazimierz Wielki nadał je braciom Piotrowi i Pawłowi, przedstawicielom węgierskiego rodu rycerskiego znanego później jako Matiasze lub Matiaszewiczowie. Miejscowość nosiła dawniej nazwy: Boiska, Boiszcze i Ukrynowce. Pierwszy drewniany zamek postawił tu w końcu XIV w. lub na początku XV w. syn jednego z braci - Matiasz, żupnik tyrawski.
1412 r. - pierwsza wzmianka o zamku Zboiska w dokumentach. Matiasz schwytał i uwięził w nim zbójów węgierskich grasujących po ziemi sanockiej
Balowie
Interesujące są dzieje węgierskich rycerzy - braci Piotra i Pawła, którzy osiedlili się na ziemi sanockiej w XIV w. Otrzymali oni nadania od króla Kazimierza Wielkiego za zasługi wojskowe. Z czasem ich potomkowie przybrawszy nazwiska Matiaszowiczów, a potem Balów stali się polską szlachtą o znaczących w regionie wpływach, piastowali tu najwyższe stanowiska państwowe. Stopniowo obejmowali w posiadanie kolejne tereny w tym: Wołkowyję, Terkę, Łopienkę, Cisną, Wolice, Bukowsko, Końskie, Terpiczów, Berezka, Nowotaniec, Hoczew, Baligród. Prócz Zboisk także w tych trzech ostatnich miejscowościach postawili zamki, a w Berezce dwór obronny. Na skutek podziałów majątkowych i znacznego rozgałęzienia rodu jego potęga i majątek już w końcu XVII wieku upadły. Do dzisiaj jednak można spotkać w Bieszczadach ludzi o nazwisku Bal.
1432 r. - zamek w Zboiskach przejął po śmierci Matiasza syn Piotr, który zwał się już Balem
po 1474 r. - Balowie popadli w niełaskę u króla Kazimierza Jagiellończyka, który odebrał im Zboiska i przekazał Mikołajowi Strzeżowskiemu
1485 r. - kasztelan przemyski Stanisław Kmita najechał Zboiska i zniszczył siedzibę ówczesnego właściciela Piotra Herburta z Odnowa
pocz. XVI w. - Piotr Herburt odbudował warownię z nową murowaną wieżą i budynkiem mieszkalnym
1529 r. - syn Piotra - Mikołaj Herbert, kasztelan przemyski i wojewoda sandomierski przebudował lub wzniósł zamek od nowa
XVII w. - Zboiska przeszły w ręce Leszczyńskich
1657 r. - podczas "potopu szwedzkiego" wojska księcia siedmiogrodzkiego Rakoczego będącego sprzymierzeńcem Szwedów, zniszczyły zamek, który nigdy już nie został odbudowany
XVIII w. - przecz temu faktowi austriacka mapa z 2. połowy XVIII, która wciąż pokazuje na wzgórzu zamkowym sporych rozmiarów budowlę.
XIX w. - w tym okresie zamek na pewno był już kompletnie zniszczony. Ówczesny właściciel Zboisk Jan Kokowski pisał, iż w piwnicy zamkowej (którą możemy oglądać do dzisiaj) odnalazł "kawałki marmuru i inne szczątki starożytności". W tym czasie Kokowscy nieopodal ruin warowni wznieśli nowy dwór
koniec XIX - Zboiska przeszły w ręce Jodłowskich
pocz. XX w. - Zofia Jodłowska przekazał teren dworski, a wcześniej zamkowy klasztorowi sióstr Służebniczek NMP
koniec XX w. - teren ten stał się własnością Ośrodka Opiekuńczo - Wychowawczego Caritas Archidiecezji Przemyskiej. Dwór został odremontowany, wybudowano też kościół
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT Relikty zamku / Ośrodek Caritas - Zboiska 33
CZAS Oglądnięcie terenu zamkowego zajmuje ok. 15 minut.
WSTĘP Wolny.
Położenie i dojazd
Południowa część woj. podkarpackiego. 7 km na południowy zachód od Sanoka. Zobacz na mapie.
Należy kierować się w stronę kościoła, na zachodzie wsi.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N49.511147017073°, E22.111523208273°
format DM (stopnie, minuty): 49° 30.66882102438'N, 22° 6.69139249638'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49° 30' 40.13''N, 22° 06' 41.48''E
Bibliografia
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Proksa Michał - Budownictwo obronno-rezydencjonalne ziemi przemyskiej i sanockiej
Fotogaleria
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: latem 2001
Noclegi
Sanok - Hotel "Turysta", ul. Jagiellońska 12, tel. (013) 463 09 22
Sanok - Internat Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, ul. Konarskiego 10, tel. (013) 463 09 25
Sanok - Hotel Pod 3 Różami - ul. Jagiellońska 13, tel. (013) 46 309 22
Sanok - Dom Turysty, ul. Mickiewicza 29, tel. (013) 463 14 39, 463 10 13
Ludzie nie wierzcie w bajki ze tunele mają po kilka kilometrów. Owszem były w zamkach i nie tylko ale wychodziły tylko poza mury, na kilkanaście metrów
Re: Zamek w Zboiskach Autor: prawnik Data: 2010-03-07 13:57:59
Przydałby się moderator. Sam czytałem o jednej takiej historii (opisanej przez właściciela strony internetowej) w której jakiś niedojrzały dzieciak wypisywał na stronie obraźliwe rzeczy o różnych ludziach (w tym o właścicielu). Sprawa trafiła do policji i prokuratury. Gówniarza znaleźli po 2 tygodniach i rodzice mieli problemy (synek nieletni), ale nauczkę będzie miał na całe życie. Kara była 25000 złotych. Więc kieruję tutaj słowa w kierunku takich "ludzi" jak Andrzej - nie jesteś dziecko anonimowy w internecie.
Re: Zamek w Zboiskach Autor: Anonim Data: 2008-07-14 15:32:17
zgadzm się z tom wypowiedziom ruwnierz byłem w zboiskach ludzie som mili uczyni spokojnie nastawienie chentnie opowiadajom lubiom pokazywać zabytki opowiadajonc i to nikt niechce pieniędzy zza to
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
1412 r. - pierwsza wzmianka o zamku Zboiska w dokumentach. Matiasz schwytał i uwięził w nim zbójów węgierskich grasujących po ziemi sanockiej
Relikty zamku / Ośrodek Caritas - Zboiska 33
