ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | ||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Złocieniec (woj. zachodniopomorskie) - Gotycki zamek rycerski, rozbudowany i przebudowany w pałac (zniszczony)
Zamek w Złocieńcu czy też Falkenburgu, bo taką nazwę nosiło miasto do 1945 r., stał na skarpie na lewym brzegu Drawy, w północno-zachodnim krańcu miasta. Obecnie zostały po nim na niewielkim wzgórzu tylko nikłe fragmenty murów pośród krzaków, jedna dostępna piwnica i zapewne kilka zasypanych oraz resztki parku z piękną aleją grabową. Ruiny znajdują się w sąsiedztwie osiedla mieszkalnego z blokami.
Obiekt miał regularny kształt na planie kwadratu o boku 36 m, a od miasta oddzielony był fosą, która łączyła dwa brzegi rzeki Drawy. Złocieniec również posiadał fortyfikacje z murami, fosą i drugą rzeką Wąsową od południa, wiec warownia była dobrze chroniona. Najpierw zamek tworzyły dwa skromne budynki wieżowe umieszczone przy murze obwodowym, być może w narożniku południowo zachodnim. Szybko jednak na dziedzińcu stanęły dwa duże piętrowe skrzydła mieszkalne, leżące naprzeciw siebie. Najpierw północno-wschodnie, potem południowo-zachodnie. Przy odbudowie po zniszczeniach wojennych skrzydło północno-wschodnie jeszcze podwyższono. Wjazd prowadził od północnego-zachodu. Tam też w kolejnym etapie rozbudowy wzniesiono ok. 20-metrową wieżę. W II połowie XVI wieku, okresie świetności zamku, zyskał on cechy renesansowe, a na przełomie XVII wieku dokonano modernizacji, po których budowla była lepiej skomunikowana z miastem - wybudowano bramę w murze południowo-wschodnim. XVIII stulecie to likwidacja funkcji obronnych, murów, wieży, wyburzenie skrzydła południowo-zachodniego, możemy wtedy mówić już o "pałacu złocienieckim". Wartością dodaną z tego okresu jest rozległy Park Zamkowy założony za Drawą. Dziś jest to Park Miejski zwany tez Parkiem Żubra (nazwa pochodzi od nazwiska powojennego zarządcy, a nie zwierza). Wcześniej była to wyłączna własność właścicieli pałacu i mieszkańcy Złocieńca do 1945 nie mieli tam prawa wstępu. Od początku XX wieku pałac ponownie posiadał wieżę od frontu, choć w innym miejscu niż ta z XV wieku. Mimo poważnych zniszczeń wojennych budowla przetrwała, nadal była okazała, a z obronnych reliktów zachowała się fosa. Niestety w latach 70-tych stała się rzecz niepojęta - rozkazano zetrzeć ja z powierzchni ziemi. Decyzją komunistycznych władz wysadzono pałac w powietrze, a fosy zasypano. Nie udało mi się znaleźć szczegółów kto za tym stał, ale aby zadośćuczynić sprawiedliwości powinno się wysadzić w powietrze domy bolszewickich kretynów, którzy doprowadzili do zniszczenia cennego zabytku. Na szczęście teren zamku nie został zabudowany i wciąż istnieje nadzieja na odkopanie i rewitalizację zamkowych piwnic. Tak wyglądał pałac w Złocieńcu do początku XX wieku. Litografia J. Erbe wydana przez Alexandra Dunckera w 1860 r. Pałac Złocieniec z wysoką wieżą po przebudowie zakończonej w 1906 r. Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu zamkowego w Złocieńcu. 1 - wzgórze zamkowe, 2 - rzeka Drawa, 3 - mokradła, 4 - grobla, 5 - Park Zamkowy (Żubra)
Plan zamku Złocieniec wg Z. Radackiego. Na czarno piwnice zamkowe i nałożone na nie mury późniejszego pałacu. 1 - Frontowa wieża z 1906 roku. Źródło: Leksykon Zamków w Polsce, L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Arkady 2002
Modyfikacja tego samego planu, aby uwypuklić elementy zamku w XVI wieku. 1 - wieża z XV wieku, 2 - główne skrzydło północno-wschodnie 12x36m, 3 - skrzydło południowo-zachodnie 15,4x36 m, 4 - gotycka piwnica o wymiarach 15x10 m. hipotetycznie nad nią mogły stać dwie pierwotne wieże mieszkalne (wg opisu 7,5x10 m każda postawione równolegle do siebie) braci Wedel, 5 - brama, 6 - dziedziniec Budynek północno-wschodni po rozbudowie o 3 kondygnację wg Z. Radackiego Mapa Złocieńca z XIX stulecia. Zaznaczono pałac, powyżej, za Drawą widać ogromny Park Zamkowy. Próba rekonstrukcji Złocieńca w XIV/XV wieku wg Paul von Nießena. Przetłumaczono najważniejsze niemieckie nazwy.
Zamek został wzniesiony na początku XIV wieku z inicjatywy brandenburskiego feudała Ludolfa von Wedela z Krępcewa. Budowa była kontynuowana przez jego synów. Wcześniej na tym miejscu stała brandenburska strażnica.
Zamek zbudowany był na planie kwadratu o boku 36 m z bramą od płn.-zach. Całość otaczał mur obwodowy o grubości murów 2,1 m i fosa łącząca 2 brzegi Drawy. Ponieważ budowla miała pomieścić 2 właścicieli postawiono równolegle 2 wieże mieszkalne o wymiarach ok. 10 x 7,5 m dla dwóch braci Wedelów: Ludka i Hassa. Wspólnie mieszkali oni tu do 1338 roku. Panorama miasta Złocieniec z zamkiem po lewej, pokolorowany miedzioryt Meriana z 1652 r. Poniżej powiększenie zamku. W pobliżu zamku widać młyn. XIV w. - dla miasta Falkenburg i zamku były to niespokojne czasy. Najeżdżały go różne wojska, przechodził pod zwierzchność kilku krajów 1317 r. - dokument mówi o mieście Falkenburg z zamkiem. Obiekt został przekazany w zastaw biskupowi kamieńskiemu na 14 lat 1326 r. - wojska litewsko-polskie zniszczyły warownię. Kilka lat później to samo uczyniły oddziały księcia pomorskiego Barnima III ok. 1330 r. - zamek Złocieniec stał się własnością synów Ludolfa - Hasso i Ludka von Wedel. Nastąpiła jego odbudowa i podział pomiędzy braci. Postawiono wspomniane dwie wieże mieszkalne 1364 r . - Wedelowie uznali zwierzchność króla polskiego. Zamek wzbogacił się o północno-wschodnie skrzydło wykorzystywane w celach mieszkalnych. Był to piętrowy budynek w wymiarach 12×36 metrów i wysokości ok. 12 metrów z 2 wykuszami Fragment panoramy miasta z zamkiem Złocieniec po lewej, miedzioryt D. Petzolda z 1710 r. Poniżej powiększenie zamku. Widać zmiany w jego wyglądzie w porównaniu do poprzedniego miedziorytu, nie jest już tak okazały
1370 r. - miasto z powrotem przejęli Brandenburczycy 1389 r. - zamek i miasto zostały zajęte, złupione i zniszczone przez Krzyżaków. Odbudowa nastąpiła bardzo szybko, przy okazji podwyższono północno-wschodni budynek o trzecią kondygnację przeznaczoną do celów magazynowo-obronnych. Umieszczono w niej ganek obronny i otwory strzelnicze oraz trzeci wykusz latrynowy
1402 r. - Krzyżacy oficjalnie kupili Złocieniec, jednak Wedelowie nadal nim zarządzali 1450 r. - nowym właścicielem części zamku został Henryk von Borke zwany "Czarnym Rycerzem". Kosztem dziedzińca i połączenia obu domów wieżowych powstało wtedy mieszkalne skrzydło płd.-zach. o wymiarach 15,4 x 36 m. W murach obwodowych przebito okna. Nową wieżę o wysokości ok. 20 m wzniesiono koło bramy, w północno-zachodniej części budowli ok. 1518 r. - po wykupieniu pozostałej części warowni jej pełnym właścicielem został ród von Borke. II poł. XVI w. - całe założenie zamkowe zmodernizowano w stylu renesansowym przełom XVI i XVII w. - utworzono nowy wjazd od strony miasta w skrzydle płd.-wsch., zmieniono zwieńczenie wieży, wygląd elewacji i wnętrz II poł. XVII w. - zmarł ostatni męski przedstawiciel von Borków - Heinrich Philip. Zamek Złocieniec przejęła jego żona, a następnie siostry lata 1704-1745 - całkowicie przebudowano zamek na nowy pałac. Zlikwidowano m.in. skrzydło południowo-zachodnie, wieżę, mur obwodowy. Gotyckie mury przetrwały poniżej poziomu dziedzińca i w części skrzydła północnego. Wzniesiono nowe skrzydła mieszkalne i wieżę, nie były one już w jakikolwiek sposób związane ze starym układem zamkowym lata 1898-1906 - kolejną przebudowę pałacu Złocieniec, któremu nadano formy eklektyczne przeprowadził ostatni właściciel major Kurt von Griesheim 1945 r. - podczas wojny pałac został poważnie uszkodzony lata 1967-1968 - przeprowadzono gruntowne badania archeologiczne. Na dziedzińcu odsłonięto m.in. stare mury obwodowe 1976 r. - zrujnowaną rezydencję w Złocieńcu wysadzono w powietrze, zasypano też fosę oddzielającą go od miasta Pałac Złocieniec pod koniec XIX wieku. Jeszcze przed przebudową Pocztówka z ok. 1910 roku z widokiem kościoła i pałacu w Złocieńcu. Widok z Parku Zamkowego (dziś Park Żubra)
ADRES I KONTAKT
brak CZAS Oglądnięcie wzgórza zamkowego zajmuje ok. 15 minut. Park Zamkowy to miejsce na dłuższy spacer. WSTĘP Wolny. Przedwojenna pocztówka z wjazdem do pałacu
Centralna cześć woj. zachodniopomorskiego. 60 km. na południowy zachód od Szczecinka, 55 km na północny zachód od Wałcza. Zobacz na mapie.
Resztki zamku znajdują się przy drodze na Czaplinek. Jadąc od strony Szczecina - za kościołem w dół, przed mostem po prawej stronie Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N53.535682° E16.006779° format DM (stopnie, minuty): 53° 32.14092'N 16° 0.40674'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 53° 32' 08.46''N 16° 00' 24.40''E Widok fasady zrujnowanego pałacu Złocieniec w latach 70-tych XX wieku, niedługo przed wysadzeniem w powietrze Widok elewacji północnej w tym samym okresie Źródło: Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego. Zbigniew Radacki, PWN 1976
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Radacki Zbigniew - Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego Przedwojenna pocztówka z pałacem Złocieniec i wieżą z 1906 roku
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem. Przedwojenne zdjęcie lotnicze Złocieńca. Widać pałac
Złocieniec - Hotel Omega - ul. Czapliniecka 3, tel. (094) 36 70 800 Wąsosz k. Złocieńca - Ośrodek Wypocz. "Bukowy Dworek", tel. (094) 367 15 05 gsm 606 216 212 Gronowo - Grażyna i Lech Maćkowiak, Gronowo 3, tel. (094) 361 54 10, gsm. 602 72 60 66 Dołgie - Mroczek Urszula, tel. (094) 361 54 49
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę