Złocieniec

Zamek rycerski  przebudowany w pałac

Plan zamku Złocieniec wg Z. Radackiego. Na czarno piwnice zamkowe i nałożone na nie mury późniejszego pałacu. 1 - Frontowa wieża z 1906 roku.


Modyfikacja tego samego planu, aby uwypuklić elementy zamku w XVI wieku. 1 - wieża z XV wieku, 2 - główne skrzydło północno-wschodnie 12x36m, 3 - skrzydło południowo-zachodnie 15,4x36 m, 4 - gotycka piwnica o wymiarach 15x10 m. hipotetycznie nad nią mogły stać dwie pierwotne wieże mieszkalne (wg opisu 7,5x10 m każda postawione równolegle do siebie) braci Wedel, 5 - brama, 6 - dziedziniec


Budynek północno-wschodni po rozbudowie o 3 kondygnację wg Z. Radackiego


Mapa Złocieńca z XIX stulecia. Zaznaczono pałac, powyżej, za Drawą widać ogromny Park Zamkowy.


Próba rekonstrukcji Złocieńca w XIV/XV wieku wg Paul von Nießena. Przetłumaczono najważniejsze niemieckie nazwy.

Zamek został wzniesiony na początku XIV wieku z inicjatywy brandenburskiego feudała Ludolfa von Wedela z Krępcewa. Budowa była kontynuowana przez jego synów. Wcześniej na tym miejscu stała brandenburska strażnica.
Zamek zbudowany był na planie kwadratu o boku 36 m z bramą od płn.-zach. Całość otaczał mur obwodowy o grubości murów 2,1 m i fosa łącząca 2 brzegi Drawy. Ponieważ budowla miała pomieścić 2 właścicieli postawiono równolegle 2 wieże mieszkalne o wymiarach ok. 10 x 7,5 m dla dwóch braci Wedelów: Ludka i Hassa. Wspólnie mieszkali oni tu do 1338 roku.


XIV w. - dla miasta Falkenburg i zamku były to niespokojne czasy. Najeżdżały go różne wojska, przechodził pod zwierzchność kilku krajów
1317 r. - dokument mówi o mieście Falkenburg z zamkiem. Obiekt został przekazany w zastaw biskupowi kamieńskiemu na 14 lat
1326 r. - wojska litewsko-polskie zniszczyły warownię. Kilka lat później to samo uczyniły oddziały księcia pomorskiego Barnima III
ok. 1330 r. - zamek Złocieniec stał się własnością synów Ludolfa - Hasso i Ludka von Wedel. Nastąpiła jego odbudowa i podział pomiędzy braci. Postawiono wspomniane dwie wieże mieszkalne
1364 r . - Wedelowie uznali zwierzchność króla polskiego. Zamek wzbogacił się o północno-wschodnie skrzydło wykorzystywane w celach mieszkalnych. Był to piętrowy budynek w wymiarach 12×36 metrów i wysokości ok. 12 metrów z 2 wykuszami

Więzienie dla wrogów Polski W końcu XIV wieku władcą części Pomorza ze Złocieńcem był książę słupski Warcisław VII, sojusznik Krzyżaków. Gdy nastąpiła eskalacja konfliktu z Polską, zmienił on jednak front. Bardzo głośnym echem odbił się napad jego ludzi w okolicy Sławna na księcia Geldrii (prowincja holenderska), który wraz z 40-osobowym oddziałem zmierzał na pomoc Krzyżakom. Europa zawrzała, ale Warcisław nie przejął się tym zbytnio i po doszczętnym obrabowaniu przybyszów, uwięził ich na zamku w Złocieńcu. Domniemuje się, że działał w ścisłym porozumieniu z Władysławem Jagiełłą, bo w napadzie brał udział Maciej Borek (Borkowic), późniejszy wierny sługa króla.

1370 r. - miasto z powrotem przejęli Brandenburczycy
1389 r. - zamek i miasto zostały zajęte, złupione i zniszczone przez Krzyżaków. Odbudowa nastąpiła bardzo szybko, przy okazji podwyższono północno-wschodni budynek o trzecią kondygnację przeznaczoną do celów magazynowo-obronnych. Umieszczono w niej ganek obronny i otwory strzelnicze oraz trzeci wykusz latrynowy

Najazd Krzyżaków Przyczyną najazdu Krzyżaków na Złocieniec w 1389 roku był fakt sprzedania przez von Wedelów 1/4 zamku rycerzowi Eckhardowi von dem Wolde, sprzymierzeńcowi Polski. Była to zemsta za napad pod Sławnem jakiego dokonał von dem Wolde na 40-osobowy orszak mistrza krzyżackiego Wilhelma z Geldrii, którego porwał i uwięził w zamku złocienieckim. Zakon interweniował dyplomatycznie w sprawie uwolnienia swojego mistrza, ale gdy to nie odniosło skutku najechał miasto i po 3-dniowym oblężeniu zdobył i złupił je wraz zamkiem.

1402 r. - Krzyżacy oficjalnie kupili Złocieniec, jednak Wedelowie nadal nim zarządzali
1450 r. - nowym właścicielem części zamku został Henryk von Borke zwany "Czarnym Rycerzem". Kosztem dziedzińca i połączenia obu domów wieżowych powstało wtedy mieszkalne skrzydło płd.-zach. o wymiarach 15,4 x 36 m. W murach obwodowych przebito okna. Nową wieżę o wysokości ok. 20 m wzniesiono koło bramy, w północno-zachodniej części budowli
ok. 1518 r. - po wykupieniu pozostałej części warowni jej pełnym właścicielem został ród von Borke.
II poł. XVI w. - całe założenie zamkowe zmodernizowano w stylu renesansowym
przełom XVI i XVII w. - utworzono nowy wjazd od strony miasta w skrzydle płd.-wsch., zmieniono zwieńczenie wieży, wygląd elewacji i wnętrz
II poł. XVII w. - zmarł ostatni męski przedstawiciel von Borków - Heinrich Philip. Zamek Złocieniec przejęła jego żona, a następnie siostry
lata 1704-1745 - całkowicie przebudowano zamek na nowy pałac. Zlikwidowano m.in. skrzydło południowo-zachodnie, wieżę, mur obwodowy. Gotyckie mury przetrwały poniżej poziomu dziedzińca i w części skrzydła północnego. Wzniesiono nowe skrzydła mieszkalne i wieżę, nie były one już w jakikolwiek sposób związane ze starym układem zamkowym
lata 1898-1906 - kolejną przebudowę pałacu Złocieniec, któremu nadano formy eklektyczne przeprowadził ostatni właściciel major Kurt von Griesheim
1945 r. - podczas wojny pałac został poważnie uszkodzony
lata 1967-1968 - przeprowadzono gruntowne badania archeologiczne. Na dziedzińcu odsłonięto m.in. stare mury obwodowe
1976 r. - zrujnowaną rezydencję w Złocieńcu wysadzono w powietrze, zasypano też fosę oddzielającą go od miasta