Na terenie Żurawia - jednej z najstarszych miejscowości na obszarze dzisiejszej ziemi częstochowskiej, znajduje się okazałe, choć nieprzebadane jeszcze grodzisko, będące pozostałością po obronnej siedzibie rycerskiej - dawnych właścicieli wsi.
Nieznana jest forma zabudowy i zastosowany budulec.
Grodzisko Żuraw jest otoczone fosą - obecnie wodami stawu, spełniającego rolę basenu przeciwpożarowego i dlatego bardzo trudno dostępne.
Ma postać stożkowatego kopca o kształcie zbliżonym do kolistego, średnicy
około 50 m u podstawy i wysokości około 3-4 m ponad lustrem wody w stawie. Na szczycie kopca znajduje się nieregularne zaklęśnięcie.
W Żurawiu na uwagę zasługuje też charakterystyczny układ przestrzenny miejscowości,
usytuowanej na pograniczu terenów wyżynnych (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska) oraz
nizinnych w dorzeczu Wiercicy (zachodni skraj Niecki Włoszczowskiej). Wieś rozciągnęła się wzdłuż łagodnej pochyłości terenu, opadającego w kierunku wschodnim.
W najwyższym punkcie miejscowości, w pobliżu skrzyżowania dróg z przystankiem PKS, wznosi się kościół parafialny. W odległości około 300 m na wschód od kościoła, niedaleko drugiego przystanku PKS, na terenie niżej położonym, znajduje się grodzisko stożkowate. Pomiędzy kościołem a stawem oraz na północ od stawu ciągnie się dawny teren dworski z XIX-wiecznym budynkiem dworu szlacheckiego.
Historia, wydarzenia
Grodzisko Żuraw nie posiada ustalonej metryki archeologicznej. Można jednak ogólnie uważać je
za pozostałość obronnej siedziby rycerskiej dawnych właścicieli wsi.
Żuraw był wzmiankowany po raz pierwszy w 1220 r. w dokumencie wydanym przez biskupa
krakowskiego Iwona Odrowąża, dotyczącym uposażenia klasztoru kanoników regularnych
laterańskich w Mstowie. Zgodnie z owym dokumentem, Żuraw był - obok m. in. Częstochowy
- jedną ze wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny na rzecz wspomnianego zgromadzenia
zakonnego.
Żuraw odgrywał ważną rolę w życiu okolicy jako ośrodek dóbr szlacheckich, a zarazem
siedziba parafii, utworzonej już około 1373 r. na zasadzie wyodrębnienia jej z pierwotnej parafii mstowskiej, i należącej w średniowieczu do dekanatu irządzkiego (lelowskiego). Miejscowa
parafia, wzmiankowana w latach 1411-1430, obejmowała w 1470 r. również sąsiednie wsie:
Lipnik, Kobyłczyce, Zagórze i Lusławice.
Według miejscowej tradycji, w 1440 r. wzniesiony został we wsi murowany kościół p.w. św. Bartłomieja, ufundowany przez wojewodę kaliskiego Jana Zarembę, wymienionego jako właściciel Żurawia w dokumencie Jana Długosza z 1458 r.
Na początku XVI w. właścicielem wsi został kasztelan sieradzki Jan Przerębski.
W późniejszych czasach Żuraw wraz z Lusławicami należał do magnackiego rodu Bonerów,
władającego rozległym kompleksem dóbr z ośrodkami w Ogrodzieńcu i Kromołowie. Po
bezpotomnej śmierci Stanisława Bonera w 1560 r. ogromna fortuna Bonerów przeszła w ręce skoligaconego z nimi Jana Firleja.
W 1778 r. Żuraw stał się częścią kompleksu dóbr w Potoku (dzisiejszym Złotym Potoku),
którego ówczesnym właścicielem był Karol Ernest Biron, książę Kurlandii i Semigalii.
Informacje praktyczne
Wolny.
Położenie i dojazd
Północna część woj. śląskiego. 20 km na wschód od Częstochowy. Zobacz na mapie.
Dojazd PKS-em w kierunku Lipnika lub Zagórza.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N50.78453056°, E19.40490556°
format DM (stopnie, minuty): 50° 47.0718336'N, 19° 24.2943336'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 47' 04.31''N, 19° 24' 17.66''E
Fotogaleria
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
To jest chore żeby państwo sprzedawało zabytki w prywatne ręce ,a Pan Senator je remontował z pieniążków podatników na własny użytek .Pozdrawiam miłosników zamków zameczków i Naszej Polski
Re: legenda Autor: Marek Sandomierski Data: 2010-11-18 20:15:25
Niezupełnie dotyczy on kapliczek lecz dawnego dworzyszcza.
Zgodnie z legendą w połowie Xv wieku w wodach otaczajacych wysekę zamieszkała zimnica, która wysysała krew i sły z mieszkanców okolicznych wsi. Pan na zamku dowiedział się od jednego ze starych mieszkanców, że gdy budowano umocnienia za starego króla Bolesława ( w róznych wersjach legendy przewija raz się Bolesła Krzywousty a w drugich Bolesław Chrobry)naruszono spokój tego potwora, zniszczono jego leże a dzielni rycerze przegnali go z okolicy lecz nie udało im się go zabić. teraz zimnica powróciła by władac ponownie swoim dawnym terytorium. Kilka dni i nocy czatowano na zimnicę lecz ta ukrywała się w fosie, dopiero gdy niewodem zaczeto przeczsywac wode zimnica wylazła na brzeg. Wówczas jeden z pachołków zarzucił na nia sieć, miejscowy kapelan pokropił ją swięconą wodą ,co ją unieruchomiło a inni oszcepami zmoczonym w świeconej wodzie zabili potwora. podobno by upamiętnic to zdarzenie wybudowano kapliczkę a gdy z czasem rozpadła sie ze starości następną.
Dokładny opis znajduje się w Katalogu Zjawisk paranormalnych
Re: teren prywatny Autor: szeryf-adam Data: 2010-08-31 13:47:52
Właścicielem jest Senator Jarosław Lasecki ... Pan na włościach zdobytych m.i. Żuraw, Mirów, Boboblice, i kilku innych peerłek .... Nie wszyscy mogą stać sie Senatorami ...
Pozdrawiam miłosników zamków zameczków i Naszej Polski
(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
