Zamek Żuraw
Woj. śląskie / Pow. częstochowski / Gm. Janów

Żuraw
Średniowieczny gródek rycerski



Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Żuraw (woj. śląskie) - Średniowieczny gódek rycerski (zniszczony)

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
- stars
Średnia ocena: 0 na 5. Głosów: 0
       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
3 stars
Średnia ocena: 3.2 na 5. Głosów: 20
       
    
 


Opis i stan obecny


Na terenie Żurawia - jednej z najstarszych miejscowości na obszarze dzisiejszej ziemi częstochowskiej, znajduje się okazałe, [do niedawna] nieprzebadane jeszcze grodzisko, będące pozostałością po obronnej siedzibie rycerskiej - dawnych właścicieli wsi. Nieznana jest forma zabudowy i zastosowany budulec. Grodzisko Żuraw jest otoczone fosą - obecnie wodami stawu, spełniającego rolę basenu przeciwpożarowego i dlatego bardzo trudno dostępne.
Ma postać stożkowatego kopca o kształcie zbliżonym do kolistego, średnicy około 50 m u podstawy i wysokości około 3-4 m ponad lustrem wody w stawie. Na szczycie kopca znajduje się nieregularne zaklęśnięcie.

W Żurawiu na uwagę zasługuje też charakterystyczny układ przestrzenny miejscowości, usytuowanej na pograniczu terenów wyżynnych (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska) oraz nizinnych w dorzeczu Wiercicy (zachodni skraj Niecki Włoszczowskiej). Wieś rozciągnęła się wzdłuż łagodnej pochyłości terenu, opadającego w kierunku wschodnim. W najwyższym punkcie miejscowości, w pobliżu skrzyżowania dróg z przystankiem PKS, wznosi się kościół parafialny. Pomiędzy kościołem a stawem oraz na północ od stawu ciągnie się dawny teren dworski z XIX-wiecznym budynkiem dworu szlacheckiego.


Plany i rekonstrukcje

Powrót na górę strony

Zdjęcie lidar Żurawia
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego grodziska w Żurawiu


Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Grodzisko Żuraw nie posiada ustalonej metryki archeologicznej. Można jednak ogólnie uważać je za pozostałość obronnej siedziby rycerskiej dawnych właścicieli wsi.
Żuraw był wzmiankowany po raz pierwszy w 1220 r. w dokumencie wydanym przez biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża, dotyczącym uposażenia klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Mstowie. Zgodnie z owym dokumentem, Żuraw był - obok m. in. Częstochowy - jedną ze wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny na rzecz wspomnianego zgromadzenia zakonnego.
Żuraw odgrywał ważną rolę w życiu okolicy jako ośrodek dóbr szlacheckich, a zarazem siedziba parafii, utworzonej już około 1373 r. na zasadzie wyodrębnienia jej z pierwotnej parafii mstowskiej, i należącej w średniowieczu do dekanatu irządzkiego (lelowskiego). Miejscowa parafia, wzmiankowana w latach 1411-1430, obejmowała w 1470 r. również sąsiednie wsie: Lipnik, Kobyłczyce, Zagórze i Lusławice.
Według miejscowej tradycji, w 1440 r. wzniesiony został we wsi murowany kościół p.w. św. Bartłomieja, ufundowany przez wojewodę kaliskiego Jana Zarembę, wymienionego jako właściciel Żurawia w dokumencie Jana Długosza z 1458 r.
Na początku XVI w. właścicielem wsi został kasztelan sieradzki Jan Przerębski. W późniejszych czasach Żuraw wraz z Lusławicami należał do magnackiego rodu Bonerów, władającego rozległym kompleksem dóbr z ośrodkami w Ogrodzieńcu i Kromołowie. Po bezpotomnej śmierci Stanisława Bonera w 1560 r. ogromna fortuna Bonerów przeszła w ręce skoligaconego z nimi Jana Firleja.
W 1778 r. Żuraw stał się częścią kompleksu dóbr w Potoku (dzisiejszym Złotym Potoku), którego ówczesnym właścicielem był Karol Ernest Biron, książę Kurlandii i Semigalii.
W 1815 roku majątek Potok przejął pułkownik wojsk napoleońskich, Michał Konstanty Pruszak, który wybudował dwór w Żurawiu i tu osiadł. Ta siedziba zachowała się do dziś.

W 2005 roku prawdopodobny relikt pierwszej siedziby pańskiej we wsi, kopiec na wodzie, został wpisany do rejestru zabytków jako późnośredniowieczny gródek stożkowy o powierzchni 0,1 ha pod numerem AZP:87-51/1. Trzy lata później przeprowadzono na nim prace archeologiczne pod kierunkiem Macieja Kosińskiego i Gerty Bielińskiej z Muzeum Częstochowskiego. Nie udało mi się dotrzeć do sprawozdania z prac, ale odkryto ślady spalenizny oraz kawałki kafli piecowych i naczyń ceramicznych datowane wstępnie na XVI wiek.




Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie grodziska zza stawu zajmuje ok. 10 minut. Jeśli uda się dojść na kopiec to +5 minut.

WSTĘP
punktor Wolny. Na sam kopiec wstęp utrudniony przez otaczającą wodę. Może być postawiona prowizoryczna kładka, ale wejście ryzykowne.



Położenie i dojazd


Północna część woj. śląskiego. 20 km na wschód od Częstochowy. Zobacz na mapie. Grodzisko stożkowate znajduje się w odległości około 300 m na wschód od kościoła, niedaleko drugiego przystanku PKS.


GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.78453056°, E19.40490556°
format DM (stopnie, minuty):   50° 47.0718336'N, 19° 24.2943336'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 47' 04.31''N, 19° 24' 17.66''E 



Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Żuraw - Zbliżenie na pozostałości siedziby rycerskiej Żuraw - Widok na gródek z oddali Żuraw - Zbliżenie na pozostałości siedziby rycerskiej Żuraw - Budynek dworu



Noclegi



punktorJanów - baza Meteor

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Dworek       Autor:  Zbulwersowany      Data:  2013-06-05 19:11:35
    To jest chore żeby państwo sprzedawało zabytki w prywatne ręce ,a Pan Senator je remontował z pieniążków podatników na własny użytek .Pozdrawiam miłosników zamków zameczków i Naszej Polski
  • Re: legenda       Autor:  Marek Sandomierski      Data:  2010-11-18 20:15:25
    Niezupełnie dotyczy on kapliczek lecz dawnego dworzyszcza.   Zgodnie z legendą w połowie Xv wieku w wodach otaczajacych wysekę zamieszkała zimnica, która wysysała krew i sły z mieszkanców okolicznych wsi. Pan na zamku dowiedział się od jednego ze starych mieszkanców, że gdy budowano umocnienia za starego króla Bolesława ( w róznych wersjach legendy przewija raz się Bolesła Krzywousty a w drugich Bolesław Chrobry)naruszono spokój tego potwora, zniszczono jego leże a dzielni rycerze przegnali go z okolicy lecz nie udało im się go zabić. teraz zimnica powróciła by władac ponownie swoim dawnym terytorium. Kilka dni i nocy czatowano na zimnicę lecz ta ukrywała się w fosie, dopiero gdy niewodem zaczeto przeczsywac wode zimnica wylazła na brzeg. Wówczas jeden z pachołków zarzucił na nia sieć, miejscowy kapelan pokropił ją swięconą wodą ,co ją unieruchomiło a inni oszcepami zmoczonym w świeconej wodzie zabili potwora. podobno by upamiętnic to zdarzenie wybudowano kapliczkę a gdy z czasem rozpadła sie ze starości następną.   Dokładny opis znajduje się w Katalogu Zjawisk paranormalnych
  • Re: teren prywatny       Autor:  szeryf-adam      Data:  2010-08-31 13:47:52
    Właścicielem jest Senator Jarosław Lasecki ... Pan na włościach zdobytych m.i. Żuraw, Mirów, Boboblice, i kilku innych peerłek .... Nie wszyscy mogą stać sie Senatorami ...   Pozdrawiam miłosników zamków zameczków i Naszej Polski





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.